సాహిత్యం వ్యాసాలు

ఈ నిషేధానికి అర్థం ఏమిటి ?

చరిత్రలో జరిగిన ప్రజా పోరాటాలే పౌర ప్రజాస్వామిక హక్కులకు జన్మనిచ్చాయి. రాజ్యాంగంలో పొందుపరచబడిన హక్కులన్నీ ఆ ప్రజా పోరాటాల ఫలితంగానే చట్ట రూపమెత్తాయి. ఇతర హక్కులతో పాటు, రాజ్యాంగంలో సొంత ఆస్తిని కలిగి ఉండే హక్కును కూడా పొందుపరచడమే మన దేశ పాలకుల వర్గ ప్రయోజనాల ప్రతిఫలనం అని ఇప్పుడు కొత్తగా మళ్ళీ చెప్పనవసరం లేదు. ఇదట్లా వుండగా మన దేశాన్ని స్వాతంత్రోద్య‌మ ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా రూపొందించాల‌ని అధికార‌మార్పిడి అనంత‌రం మ‌న పాల‌కులు ప్ర‌క‌టించారు. ఆ ప‌ని చేయ‌డానికి వాళ్ల‌కు ఎటువంటి అడ్డు లేదు. కానీ దానికి పూనుకోలేదు.  సర్వసత్తాక, సార్వభౌమాధికార, స్వతంత్ర దేశం అనే మాట‌లు రాజ్యాంగంలో
సాహిత్యం వ్యాసాలు

నిషేధాన్ని ఇలా చూద్దాం!

నిషేధ కాంక్ష లేని సమాజాలు లేవు. అన్ని సమాజాలూ మనుషులపై పగ పూనినవే. ఏ సమాజంలోనూ మనుషులు తాము న్యాయం అనుకొన్నదానిని సాధించుకోలేకపోయారు. ఒక నమూనాగా కొంత నిడివితో నడిచిన సమాజాలు ఇందుకు మినహాయింపు కావచ్చు. నిరంకుశ పాలకవర్గ భావజాలాలన్నీ చరిత్రలో మనుషులను సమస్యగా చూసినవే. నేటి పాలకవర్గ భావజాలమైన ఫాసిజం ఈ చారిత్రక వాస్తవానికి విషాద ముగింపును ఇవ్వడానికి తొందర పడుతోంది. మరోవైపు, నేటి రాజకీయం మావోయిజం ఈ ప్రమాదాన్ని తప్పించి, మనిషిని ఏకైన పరిష్కారంగా ఎత్తిపట్టేందుకు ముందుకొచ్చింది. ఈ రెండు భావజాలాలకూ వేళ్లు రాజకీయార్థిక పునాదిలోనే ఉన్నాయి. ఆ విషయాల్లోకి వెళ్లే ముందు, ముందుగా మనుషులు తమ చైతన్యం, అవసరాలు,
సాహిత్యం వ్యాసాలు

సాహిత్య విమ‌ర్శ‌లో జేసీ

*క్లాసిక‌ల్* సంవిధానంలోని వెలుగు నీడ‌లు విప్లవ సాహిత్య విమర్శ చరిత్రలోని  1980ల  త‌రంలో  జేసీని ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి.  ఆ ద‌శాబ్దంలోనే ఆయన ప్ర‌ధాన  రచనలు   వెలువడ్డాయి. కవిత్వం-గతితార్కికత అనే వ్యాస సంపుటి 1991 జనవరిలో సృజన ప్రచురణగా వచ్చింది. విప్లవ సాహిత్య విమర్శ ఆరంభకుల్లో  కొడవటిగంటి కుటుంబరావు, శ్రీశ్రీ, కెవిఆర్ ప్రముఖులు.  వారు విప్లవ సాహిత్య విమర్శకు పటష్టమైన పునాది వేశారు. ఈ ముగ్గురూ అభ్యదయ సాహిత్యోద్యమ సంప్రదాయంలోంచి నక్సల్బరీ పంథాలోకి వచ్చారు.  ఈ తొలి తరం ప్రముఖులతో పోల్చుకుంటే 1980లలో వచ్చిన విమర్శకుల మేధో వ్యక్తిత్వం చాలా భిన్నమైనది. ఒక్కొక్కరు ఒక్కో వరవడిని విమర్శలోకి తీసుకొచ్చారు. వీరంతా సుమారుగా
సాహిత్యం కథలు

బేన్

అల్పిక “టియ్యారెస్‌ని బేన్ చేస్తారా?” “ఏమ్మాట్లాడుతున్నావ్?” “అంటే పదహారు ప్రజాసంఘాలనీ బేన్ చేసారు కదా?” “ఔను... అయితే?” “అంటే తెలంగాణ సాధనకోసం వాటితో కలసి టియ్యారెస్ పనిచేసింది కదా?” “అవంటే ఉద్యమ సంఘాలు” “మరి టియ్యారెస్ ఉద్యమ పార్టీ కదా?” “.....................?!?.....................”
సాహిత్యం కవిత్వం

లైబైసన్

అదొక ఓక్ చెట్టుశాఖోపశాఖలుగా విస్తరించిఊడలు దిగి రారాజుగావిర్రవీగుతుంది చిన్న చిన్న మొక్కలనుఎదగనీయదుఎదుగుతున్న మొక్కల చిదుము అచ్చట రెండు పూల మొక్కలురెండూ చేదోడు వాదోడుగారాబిన్ జారవిడచిన సైక్లామెన్ గింజలతో మొక్కలెదిగినా వాసన వ్యాప్తి లేదునేల మొక్క కాదది వలస మొక్క అదిఫుక్క్వా మొక్కల కంటే తక్కువేేదీన్ని పుట్టుక ఇక్కడే మరణమూ ఇక్కడేతన జాతి బీజాలు పదిలం ఈ నేలలో ఐనా సైక్లామెన్ సాగు కి ఎక్కువ చోటుఫుక్క్వా సాగుకి తక్కువ చోటుఓక్ చలువేతన నేలలో తానే పరాయై అస్తిత్వంకోసంభూపొరల్లో తండ్లాట ఓక్ఒక దాన్ని చంపి మరొక దాన్ని బతికించే యత్నం సైక్లామెన్ ని మచ్చిక చేసుకునిఫుక్క్వా సువాసనను కట్టడి చేేయనిరంతర
గల్పిక కథలు

ఆర్టికల్ 19 vs జీవో 73

“పదహారు ప్రజా సంఘాలను యెందుకు నిషేధించారు?” “మొదటిది... కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల చర్యలను యెత్తి చూపుతున్నాయి...” “ఔను, ప్రజాస్వామ్యంలో యెవరు పడితే వాళ్ళు ప్రతిపక్ష పాత్ర పోషించడం తప్పే” “అంటే విమర్శించి రెచ్చగొట్టి తమ సంఘాల వైపు ఆకర్షిస్తున్నాయి...” “నిజమే, ప్రభుత్వాలు ఆకర్షణ శక్తిని కోల్పోయినట్టవదూ?, యింకా నేరం” “రెండోది... అన్నల ఆదేశంతో బీడు భూములు ఆక్రమించేసుకుంటున్నారు...” “ఔన్లే, లీడర్స్ ఆక్యుపై చెయ్యొచ్చు... బడా బడా కంపెనీలకు వేల ఎకరాలు అప్పనంగా రాసివ్వొచ్చు కానీ బీదా బిక్కీ బీడు భూములు దున్నుకోవడం తప్పే” “అంతేకాదు, రాజ్య నిర్బంధం మీద నిరసన కార్యక్రమాలు చేస్తున్నారు” “ఊ... నిరసన కార్యక్రమాలకు అవకాశం
సాహిత్యం కవిత్వం

ఏది ప్రజాస్వామ్యం

శవాలపైన భవంతులు కట్టిబంగారు పళ్ళెంలోపంచభక్ష్య పరమాన్నాలు తినేదొరలుగల్ల దేశంలోఏది ప్రజాస్వామ్యం రెడ్ కార్పెట్ వేసికుక్కల్ని పిలిచితల్లి దేహాన్నిముక్కలుగ నరికివిందునేర్పరిచేగుంట నక్కలున్నఈ రామ రాజ్యంలోఏది ప్రజాస్వామ్యం సైన్సును సాగిలబడేసినాన్ సైన్స్నునాన్సెన్స్లచేతుల బెట్టిననపుంసకులెలేఈ దేశంలోఏది ప్రజాస్వామ్యం ప్రశ్నించేప్రజాస్వామ్యంఅని చెప్పిఉపా చట్టాలు బెట్టిఅండా సెల్లులోజీవితాలనుఅంధకారంచేస్తున్న ఈ దేశంలోఏది ప్రజాస్వామ్యం మూడత్వంమురుగు నీటిలోదైవత్వందయా దక్షిన్యాలతోఉపొంగుతూ ప్రవహిస్తున్నశవాల కాల్వలున్నఈ దేశంలోఏది ప్రజాస్వామ్యం
సాహిత్యం కవిత్వం

అక్షరాల పై నిషేధం

ఆకలి ఆక్రందనలుఅత్యాచారలు  అన్యాయపుకారు చీకట్లను చీల్చె అక్షరాలపై నిషేధమా..?అంటరాని పూరి గూడిసేలనెగడయి నిటారుగ నిలబడికందిలయి దీపమయినందుఅక్షరాలపై నిషేధమా..?నొసటి మీద చమట నేల చిందనిదేచదును కాని హలంసేద్యపు గింజల రాశులు పోసిన చొటకర్షకులు కాయకష్టంబయిన అక్షరాలపై నిషేధమా..?అణిచివేతలపై తిరుగుబావుట జెండాయైప్రజల గొంతుకల పోరు పాటలయిప్రతిధ్వనించిన నేలలో అక్షరాలపై నిషేధమా..?అసమానతల కంఠాన్ని తెగనరికితెలంగాణ ఉద్యమ రాగాన్ని పల్లవించియెల్లలు లేని ప్రపంచానికి చాటినఅక్షరాల మీద నిషేధమా..?ఆర్థిక రాజకీయ కోణాన్ని విడమర్చి చాటిహక్కులకై సల్పిన పోరులో నెగడయి మండుతున్నఅక్షరాలపై నిషేధమా..?అవునుఈఅక్షరాలు ఇప్పుడు నిషేధమెఅప్పుడు నిషేధమెరాజ్యాన్ని ప్రశించినందుకురాజ్యపు  నిషేధాలా కొలిమిలొంచికాగడాలయి అక్షరాల మంటలనుదావనంలా వ్యాపిస్తాయి... (విరసం పై నిషేధాన్ని ఖండిస్తూ....)
సాహిత్యం వ్యాసాలు

కథానికా విమర్శకుడుగా సింగమనేని

కథలు  రాయటం ఎంత సులువో అంత కష్టం కూడా. గాలిలో తేలిపోయే కథలు రాయటానికి పెద్ద శ్రమ ఉండదు. ఊహల్లో అల్లుకున్న ఇతివృత్తాలతో కథలు రాయటమంటే మరీ సులభం. ఎటొచ్చీ, జీవితం పట్ల పరిశీలన ఉండే, జీవతం నుండే ప్రేరణ పొందీ, జీవిత వాస్తవికతను పాఠకుడికి అందించగలందుకు రాయటం మాత్రం కష్టమయిన పనే అని నేను ఒప్పుకుంటాను’’(సింగమనేని : కథ రాయటం గురించి కొంచెం, కథలెలా రాస్తారు సంకలనం 1992)  ప్రతి రచయితా ఒక విమర్శకుడే అనే మాట చాలా కాలం నుంచీ వినిపిస్తున్నది. ప్రాచీన కావ్యావతారికలో అప్పటి కవులు కవిత్వం, కావ్యం వంటి వాటి గురించి చెప్పిన
సాహిత్యం కథలు

సుబ్రమణ్యం కంట తడి

ఒకప్పుడు సుబ్రమణ్యం మా ఇంటికి రోజూ వచ్చేవాడు. ఎక్కువగా పొద్దున పూటే. ప్రత్యేకించి నాతో పనేమీ ఉండనక్కర్లేదు. అమ్మతో, జయతోనే పలకరింపు, అదీ ఎంత సేపు, అమ్మ ఇచ్చే కాఫీ తాగే వరకే. ఎప్పుడన్నా ఆలోగా బయల్దేరబోతే ‘సుబ్బూ కాఫీ తాగి వెళ్లూ..’ అని అమ్మ ఆపేది. అట్లని తను మాకు చుట్టమేం కాదు. నా మిత్రుడు అంతే. ఎప్పటి నుంచో చెప్పలేను. గుర్తు చేసుకోలేను. అంతటి గతం. ఆ మధ్య సొంత ఇల్లు కట్టుకొని మారిపోయాడు. అప్పట్లా రోజూ కాకపోయినా సుబ్రమణ్యం వస్తూనే ఉంటాడు. 1 రాత్రి పదిన్నరప్పుడు ఆఫీసులో ఎంత బిజీగా ఉంటానో. అలాంటప్పుడు సత్తార్‌