ఏ క్యా హోరహా హై ఆంఖోన్కే సామ్నే ఏ క్యా చల్ రహా హై డెమొక్రసీకే ఆడ్మే సుధార్ కా నామ్ బర్బాదీ ఆమ్ తరఖ్ఖీ నారా తబాయి పూరా అబ్ క్యా హువా మేరె దేశ్కో సాcస్ ఛోడ్ కే లాష్ బనేగా..!? ఓ ఖుదాయీ ఏ ఫుడాయీ రాస్ తేకే నాంపే మషీనోc కీ దౌడాయీ సారే ఖుద్రతీ జమీ ఔర్ జంగల్ కే జాన్ జైసే న్యామతోc కో లోడ్పేలోడ్ జమా జమాకే దేశ్ పార్ కరానే ఎత్రాజీ కే గలే దబాకే జాగ్ నే వాలోంకో జడ్ సే మిటాకే ఖానూన్ అప్ నా అస్లియత్ దిఖాతే ఆదివాసీ కే ఘర్ ఘుస్కే హంలే కర్కే ఆగ్ లగాయా బచ్చే బూఢే నిర్దోష్ ఔరతేc జంగ్ కె షికార్ జాన్ ఝో కే బత్తీస్ దాcత్ తేజ్ కర్ కే ఛత్తీస్ఘర్ కో ఘేర్లీ సర్కార్ ప్రహారోc కే పాలే పడ్ కే డ్రోన్ కె ధక్ కే సామ్నా కర్తే జంగల్ అబ్ జంగ్ మే రహా నిక్లో సాథీ నీcద్ హరామ్.

🤝💓
మా సత్యం.
‘సాధీ నీంద్ హరామ్’
ఇక్బాల్ రాసిన కవిత శీర్షిక కి ప్రతికాత్మకమైన చిత్రం. వసంత మేఘం లో ఉర్దూ కవిత తెలుగులో రావడం ఇక్బాల్ గారిదే మొదటిది. “ఉరుదూ” అంటే సైనిక శిబిరం అనే అర్థం ఉన్నట్టుగా ప్రొఫెసర్ ఎ కె రావు గారు పేర్కొన్నట్లుగా మధ్య చదివాను. ఇక్బాల్ సంకుచిత మత చాందసాన్ని అధిగమించిన కవి. ఉదాహరణకు:
సప్రూ వంశానికి చెందిన అభ్యుదయ కవి మహమ్మద్ ఇక్బాల్
”సారె జహాసే అచ్చా హిందూ సితాం హమారా’ అన్న మహాకవి చివరకు తన స్వీయ మతాభిమానానికి లోనయ్యి 1937లో సంకుచిత దృష్టితో… ఇస్లాం మతాన్ని అధిగమించలేక “ముస్లిమ్ హై హమ్ వతన్ హై సారా జహా హమారా” అంటూ చివరి దశలో రాసిన కవిత చరణాలు చాలామంది కవులకి మేధావులకి సామాన్య ప్రజానీకాన్ని కూడా బాధ కలిగించాయి. అయినప్పటికీ నేటికీ యువతరానికి స్ఫూర్తి నిస్తున్నాయి. ‘సాధీ నీంద్ హరామ్’ అని కవిత రాసిన ఇక్బాల్ గారు ఇస్లాం మతాన్ని చేదించుకొని సామ్యవాద దృక్పథంతో పయనిస్తున్న వాడు. ఉర్దూ కవిత రాయడంలో అంతర్లీనంగా సమైక్యతే ఉరుదూ ఏకైక లక్ష్యం అనే అర్థం స్పురిస్తుంది.
చివరి కవితా చరణాలు చాలా ప్రేరణాత్మకమైనవి.
“జంగల్ అబ్ జంగ్ మే రహా నిక్లో సాథీ
నీక్ద్ హరామ్”. నిరంతరం ప్రజా ఉద్యమాలతో మమేకమైన ఉద్యమ కవి ఇక్బాల్ భారత దేశంలోని పీడిత ప్రజానీకానికి తనదైన శైలిలో పోరాటానికి సంసిద్ధం అవ్వండి అంటూ పిలుపునిస్తున్నారు. ఇక్బాల్ గారికి ఉద్యమాభివందనాలు తెలియజేస్తూ….