రాజ్య నిరంకుశత్వ బాధితుడు ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి

(ఆగష్టు 9న కర్నూలులో విరసం నిర్వహించిన పుస్తకావిషకరణ సభ ప్రసంగ పాఠం)

అరుణ్ గారు అనువదించిన “నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాను” అనే తెలుగు అనువాద పుస్తకం యొక్క ఆవిష్కరణ కార్యక్రమానికి నన్ను ఆహ్వానించినందుకు నేను గౌరవంగా భావిస్తున్నాను, ఇది ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి రచించిన “I am not a Silent Spectator” అనే అసలు పుస్తకం నుండి వచ్చింది, ఇది అతని జైలు డైరీ. ఇతరుల కోసం తన ప్రాణాలను అర్పించిన, సరళతతో జీవించిన, న్యాయం కోసం నిలబడి, మనస్సాక్షి ఖైదీగా మరణించిన గొప్ప వ్యక్తి ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి గురించి మాట్లాడటానికి నేను సంతోషిస్తున్నాను.

ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి 1937లో తమిళనాడులోని తిరుచ్చిలో జన్మించారు. ఆయన తన విశ్వాసం ద్వారా సేవా మార్గాన్ని ఎంచుకున్నారు. జెస్యూట్ పూజారిగా/గురువుగా, పేదలు, అణగారినవారు మరియు నోరులేని వారి సామాజిక మరియు ఆర్థిక న్యాయం కోసం పోరాటం నుండి ఆధ్యాత్మికతను వేరు చేయలేమని ఆయన విశ్వసించారు. జార్ఖండ్ అడవులు మరియు గ్రామాలలో ఆయన ఆదివాసీలు/గిరిజనులలో తన నిజమైన సేవా పిలుపును కనుగొన్నారు. 5 దశాబ్దాలకు పైగా, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి జార్ఖండ్‌లోని ఆదివాసీ వర్గాలతో నివసించారు, పనిచేశారు మరియు నడిచారు. ఆయన వారి రక్షకుడిగా కాకుండా, ఒక సహచరుడిగా, పెద్దవాడిగా, వారి జల్, జంగిల్, జమీన్, వారి నీరు, అడవులు మరియు భూమి కోసం పోరాడుతున్న తోటి పౌరుడిగా వారికి అండగా నిలిచాడు. ఆయన కార్యాలయాల్లో కూర్చోలేదు. ఆయన గ్రామ గుడిసెలలో కూర్చుని, స్థానభ్రంశం, కార్పొరేట్ భూ కబ్జాలు, తప్పుడు అరెస్టుల కథలను విని, ఆ కథలను ప్రజా ప్రయోజన వ్యాజ్యాలు  (PILS), నివేదికలు, ప్రచారాలు మరియు నిరసనలుగా మార్చాడు.

ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి బగైచా అను కేంద్రాన్ని స్థాపించారు, ఇది యువతకు స్వర్గధామంగా మరియు ఆదివాసీ హక్కుల కేంద్రంగా మారింది. రాజ్యాంగం, 5వ షెడ్యూల్, పెసా చట్టం మరియు అటవీ హక్కుల చట్టం గురించి ఆయన వారికి బోధించారు, వాటిని కేవలం కాగితంపై ఉన్న చట్టాలుగా కాకుండా, గౌరవ సాధనాలుగా బోధించారు. కానీ సత్యం మాట్లాడం ఒక ముప్పు మరియు కరుణ చూపడం నేరంగా పరిగణించబడుతున్న నేటి భారతదేశంలో, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి రాజ్య లక్ష్యంగా మారారు. అక్టోబర్ 2020లో, 83 సంవత్సరాల వయస్సులో, పార్కిన్సన్స్ వ్యాధితో బాధపడుతున్న ఆయనను చట్టవిరుద్ధ కార్యకలాపాల నివారణ చట్టం (UAPA) కింద జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థ (NIA) అరెస్టు చేసింది. భీమా కోరేగావ్ కేసులో కుట్ర పన్నారని ఆయనపై ఆరోపణలు వచ్చాయి, ఈ కేసులో ఆయన పాత్ర లేదు, సంబంధం లేదు మరియు ఎటువంటి ఆధారాలు లేవు. అతని నిజమైన నేరం వేలాది మంది ఆదివాసీల తరపున మాట్లాడటమే. ఆదివాసీల మావోయిస్టులుగా తప్పుడు ముద్రవేసి, విచారణ లేకుండా జైళ్లలో వేశారు. ఆ తర్వాత జరిగినది క్రూరమైనది, యుక్తిగా, ఉద్దేశపూర్వకంగా మరియు అమానుషమైన విషయం. ఫాదర్ స్టాన్ స్వామికి బెయిల్ నిరాకరించబడడం  . సరైన వైద్య సంరక్షణ నిరాకరించబడింది మరియు వణుకు కారణంగా నీరు త్రాగడానికి మాత్రమే అవసరమైన సిప్పర్ కప్పు కూడా నిరాకరించబడింది.

ఈ సమయంలో, మనల్ని మనం ప్రశ్నించుకుందాం. 84 ఏళ్ల బలహీనమైన పూజారిని విచారణ లేకుండా జైలులో పెట్టింది ఎలాంటి దేశం? ఎలాంటి న్యాయ వ్యవస్థ ఒక వ్యక్తిని తప్పుగా ఇరికించిన కేసు విచారణను ప్రారంభించకుండానే చనిపోవడానికి అనుమతిస్తుంది మరియు అతనికి ఎటువంటి సంబంధం లేదా పాత్ర లేని కేసులో  జూలై 5, 2021న, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి మరణించారు, కేవలం రాష్ట్ర ఖైదీగా కాదు, న్యాయం కోసం అమరవీరుడిగా. మరణంలో కూడా, ఆయన మనకు శక్తివంతమైన సందేశం మరియు వారసత్వాన్ని మిగిల్చారు. భారత రాజ్యాంగం దూరం నుండి పూజించాల్సిన పత్రం కాదని, అణగారిన వర్గాల రక్షణ కోసం ప్రయోగించాల్సిన బలమైన ఆయుధమని ఆయన మనకు గుర్తు చేశారు. నినాదాలలో కాదు, ద్వేషంలో కాదు, సంఘీభావంలో చివరి మరియు అతి తక్కువ వ్యక్తి కోసం నిలబడటంలో నిజమైన దేశభక్తి ఉందని ఆయన మనకు గుర్తు చేశారు.

నా ప్రియమైన మిత్రులారా, ఈరోజు,  అరుణ్ గారు రాసిన “నేను మౌన ప్రేక్షకున్ని కాను” అనే శీర్షికతో మనం విడుదల చేస్తున్న తెలుగు అనువాద పుస్తకం, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామికి నివాళి మాత్రమే కాదు; ఇది సమర్థవంతమైన చర్యకు పిలుపు. అబద్ధాల విషయంలో సత్యాన్ని సమర్థించాలనే పిలుపు. అసమ్మతి హక్కును సమర్థించాలనే పిలుపు. ఒక దేశం శక్తివంతమైన వ్యక్తులతో ఎలా వ్యవహరిస్తుందనే దాని ద్వారా కాదు, బలహీనుల కోసం మాట్లాడటానికి మరియు న్యాయం కోసం నిలబడటానికి ధైర్యం చేసే వారితో ఎలా వ్యవహరిస్తుందనే దాని ద్వారా తీర్పు ఇవ్వబడుతుందని ఎప్పటికీ మర్చిపోకూడదనే పిలుపు.

నా స్నేహితులారా  ఫాదర్ స్టాన్ స్వామిని మౌనంగా కాకుండా, కేవలం దండలతో కాకుండా, నిబద్ధతతో స్మరించుకుందాం. న్యాయం కోసం మరియు ఆయన వారసత్వం కోసం ఆయన పోరాటాన్ని, మన తరగతి గదులలో, మన గ్రామాలలో, మన వీధులలో మరియు మన కోర్టులలో కూడా ముందుకు తీసుకెళ్దాం.

జైలు నుండి తన చివరి సందేశంలో ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి చెప్పిన విషయాన్ని నేను మీకు గుర్తు చేయాలనుకుంటున్నాను: “నాకు జరుగుతున్నది ప్రత్యేకమైనది కాదు. ఇది దేశవ్యాప్తంగా జరుగుతున్న విస్తృత ప్రక్రియ …. కానీ మనం ఇప్పటికీ కోరస్‌లో పాడతాము. పంజరంలో బంధించబడిన పక్షి ఇప్పటికీ పాడగలదు”. కాబట్టి ఆయన పాట ఎప్పటికీ మసకబారకుండా చూసుకుందాం.

ఈ సందర్భంగా, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి జైలు డైరీ/I am not a Silent Spectator ‘నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాదు’ సారాంశం గురించి నా అభిప్రాయం మీతో పంచుకుంటున్నాను .

“నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాదు”, పంజరంలోని పక్షి స్వరం:-

ఈ రోజు, నేను మీతో ఒక పుస్తకాన్ని మాత్రమే కాదు, ఒక ప్రయాణాన్ని పంచుకుంటున్నాను. అయినప్పటికీ, అన్యాయాన్ని ఎదుర్కొని మౌనంగా ఉండకూడదని ఎంచుకున్న వ్యక్తి యొక్క ఆత్మ. “నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాదు” అనేది ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి జైలు డైరీ శీర్షిక, దీనిని తలోజా సెంట్రల్ జైలు పరిమితుల నుండి వ్రాయబడింది, అక్కడ అతను అక్టోబర్ 2020 నుండి జూలై 2021లో అకాల మరణం వరకు అన్యాయంగా జైలులో ఉన్నాడు. అసాధ్యమైన పరిస్థితులలో వ్రాయబడిన ఈ డైరీ, మనస్సాక్షికి ఒక దీపస్తంభంగా, స్థితిస్థాపకతకు సాక్ష్యంగా మరియు అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా, మన సామూహిక మానవాళికి ఒక విజ్ఞప్తిగా నిలుస్తుంది. ఇది డైరీ కంటే ఎక్కువ, ప్రతిఘటన పత్రం. ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి ఫిర్యాదు చేయడానికి రాయలేదు. సానుభూతి పొందడానికి రాయలేదు. సాక్ష్యం చెప్పడానికి రాశాడు.

భీమా కోరేగావ్ కేసులో 83 ఏళ్ల పార్కిన్సన్స్ రోగి అయిన తనపై ఎలాంటి సంబంధం లేకపోయినా, తప్పుడు ఆరోపణలు మోపబడ్డాయని ఆయన అన్యాయాన్ని చరిత్రకారుడిగా రాశారు. తాను ఏ నేరానికి కాదు, తాను పోరాడిన కారణం కోసం అనగా ఆదివాసీలు, దళితులు మరియు విచారణలో ఉన్న ఖైదీల హక్కుల విషయమై, శిక్షించబడుతున్నానని ఆయన స్పష్టంగా గ్రహించారు

జైలు వ్యవస్థకు ఒక అద్దం:-ఈ డైరీలో, ఫాదర్ స్టాన్ స్వామి తన జీవితాన్ని జైలు వెనుక వివరిస్తాడు: రద్దీగా ఉండే సెల్‌లు. వైద్య సంరక్షణ లేకపోవడం. ఖైదీలు ఎదుర్కొంటున్న రోజువారీ అవమానం. అయినప్పటికీ, ఆ చీకటిలో కూడా చిన్న చిన్న దయ మరియు మానవత్వ చర్యలు మిణుకుమిణుకుమంటున్నాయి. అనారోగ్యం ఉన్నప్పటికీ, ఆయన ఎప్పుడూ కథను తనపైనే కేంద్రీకరించలేదు. విచారణ లేకుండా UAPA కింద సంవత్సరాల తరబడి తప్పుగా జైలులో ఉంచబడిన యువ ఆదివాసీల పట్ల ఆయన హృదయం ఎక్కువగా బాధించింది, “వారి బాధ నా బాధ” వారిని ఆయన “నా సోదరులు” అని పిలిచారు. “వారి కథలు చెప్పాలి” అని ఆయన రాశారు.

ఆయన తన లక్ష్యాన్ని ఎప్పుడూ కోల్పోలేదు. డైరీ శీర్షిక అంతా ఇలా చెబుతోంది: “నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాదు.”

అన్యాయాన్ని ఎదుర్కొన్నప్పుడు, మౌనం తటస్థత కాదు – అది కుట్ర అని ఫాదర్ స్టాన్ మనందరికీ ఇచ్చిన సందేశం అది. జైలు వెనుక కూడా, ఆయన ఒక కార్యకర్తగా, ఆలోచనాపరుడిగా, అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా మానవతావాదిగా మిగిలిపోయారు. పుస్తకంలోని ఆయన అత్యంత శక్తివంతమైన మాటలలో ఒకటి ఇలా ఉంది: “పంజరంలో బంధించబడిన పక్షి ఇప్పటికీ పాడగలదు.”మరియు నిజంగా ఆయన పాడాడు – ద్వేషంతో కాదు, ధైర్యం, కరుణ మరియు స్పష్టతతో.

బాధల మధ్య ఒక ఆధ్యాత్మిక మూలం:-జెస్యూట్ పూజారిగా, ఫాదర్ స్టాన్ ప్రార్థన మరియు సామాజిక సేవనుండి బలాన్ని పొందాడు. ఆయన ఎప్పుడూ చేదును వేళ్ళూనుకోవడానికి అనుమతించలేదు. ఆయన విశ్వాసం కేవలం మతపరమైనది కాదు – అది నైతికమైనది. అణచివేతకు గురైన వారితో నిలబడటం పవిత్రమైన విధి అనే నమ్మకంలో ఇది పాతుకుపోయింది. నిజమైన దేశభక్తి నినాదాలలో కాదు, సేవలో – అధికారంలో కాదు, శక్తిహీనులను రక్షించడంలో ఉందని ఆయన మనకు గుర్తు చేస్తున్నారు.

ఈ డైరీ ఈరోజు ఎందుకు ముఖ్యమైనది: మిత్రులారా, “నేను నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడిని కాదు” అనేది కేవలం జైలు జ్ఞాపకం కాదు. సానుభూతిని శిక్షించే రాష్ట్రం యొక్క క్రూరత్వానికి ఇది అద్దం. ప్రజాస్వామ్యం, అసమ్మతి మరియు మర్యాదను కాపాడుకోవాలని మనందరికీ పిలుపు. మరియు చీకటి చెరసాలలో కూడా మానవ స్ఫూర్తి అజేయంగా ఉండగలదని గుర్తుచేస్తుంది. ఫాదర్ స్టాన్ శరీరం బోనులో ఉంచబడి ఉండవచ్చు, కానీ అతని మాటలు ఇప్పుడు మరియు ఎప్పుడూ కూడా మన మనస్సులలోకి, మన కదలికలలోకి మరియు మన నైతిక జ్ఞాపకాలలోకి స్వేచ్ఛగా ఎగురుతాయి.

మనం నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకులుగా ఉండకూడదు:-ఈ పుస్తకాన్ని మన కళ్ళతో మాత్రమే కాకుండా, మన మనస్సాక్షితో చదువుదాం. పంజరంలో ఉంచబడిన పక్షి స్వరమైన అతని స్వరం మరచిపోకుండా, విస్మరించబడకుండా, నిశ్శబ్దం కాకుండా చూసుకుందాం. అన్యాయం ఉన్నంత వరకు, పేదలు పేదలుగా ఉన్నంతవరకు, నేరస్థులుగా పరిగణించబడినంత వరకు, మనస్సాక్షి బోనులో ఉంచబడినంత వరకు, మనం కూడా నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకులుగా ఉండటానికి నిరాకరించాలి.